Finansije i Osiguranje - Bosna i Hercegovina

Dijaspora kući šalje milione

Doznake koje ljudi zaposleni u inostranstvu šalju svojim porodicama u BiH bilježe rast, a samo za prva tri mjeseca ove godine pristiglo je 493,6 miliona KM, što je za 17,6 miliona više u odnosu na isti period prošle godine.

Prilivi ostvareni po osnovu ostalih transfera u prvom kvartalu iznosili su 314,3 miliona KM, od čega je po osnovu penzija zarađenih izvan BiH pristiglo 301,2 miliona KM.

Vrijednost doznaka stabilna je duže vrijeme, a prilivi iz inostranstva po ovom osnovu imaju blagi trend rasta nakon velike ekonomske krize koja je potresla Evropu 2008. godine. Prema podacima Centralne banke BiH, vrijednost doznaka u prva tri mjeseca 2014. godine iznosila je 476 miliona KM, u 2013. godini 478 miliona, dok je u 2012. godini po ovom osnovu u BiH pristigao 451 milion KM.

- Ukoliko su "naši stranci" dobro situirani i imaju stabilne prihode i zaposlenja, onda su u stanju svojoj rodbini da pošalju više novca. Broj osoba koje zaposlenje traže u inostranstvu iz godine u godinu raste - kažu iz Centralne banke BiH.

Izvršni direktor Udruženja ekonomista RS SWOT Saša Grabovac kaže da doznake iz inostranstva predstavljaju esencijalne prihode koji većini porodica u BiH obezbjeđuju egzistenciju.

- Trebalo bi napraviti sveobuhvatnu analizu da bi se utvrdili glavni razlozi koji su doveli do povećanja vrijednosti doznaka, ali sigurno je da je u velikoj mjeri uticao sve veći broj radnika koji odlaze na rad u inostranstvo - kaže Grabovac.

Naglašava da ovaj trend rasta novčanih priliva, iako na prvi pogled djeluje pozitivno, podrazumijeva odliv radne snage iz zemlje čime domaća privreda ostaje bez kvalifikovanih kadrova.

- Većina doznaka dolazi iz zapadnoevropskih zemalja u kojima je suzdržavanje od potrošnje nešto veće nakon krize, što kao rezultat ima veće novčane prilive u BiH - smatra Grabovac.
Prognoze Svjetske banke

Svjetska banka je nedavno saopštila da su doznake koje zaposleni van svoje zemlje šalju porodicama u zemljama u razvoju ponovo počele da rastu nakon oštrog pada tokom recesije. Očekuje se da će ukupna suma doznaka u svijetu do kraja godine dostići 440 milijardi dolara, odnosno 25 milijardi više nego lani, od kojih će četvrtina biti poslata u zemlje u razvoju.